– Antwerpen 5 juni 2024 –
De 25 universele principes van het zeerecht voor het eerst vastgesteld in de Draft CMI Lex Maritima.
De 25 grote, wereldwijd geldende principes van het zeerecht zijn voor het eerst op papier gezet. Deze ‘Draft CMI Lex Maritima’ is voorgesteld tijdens een geslaagd colloquium van het Comité Maritime International (CMI) in Göteborg van 22 tot 24 mei, dat werd bijgewoond door 280 deelnemers uit alle continenten.
De ’CMI Lex Maritima – The Gothenburg Draft’ formuleert de universeel gedeelde basisbeginselen van het zeerecht. Het document kan ook worden beschouwd als de ‘Lex Mercatoria’ voor maritieme zaken.
Dat het zeerecht berust op een gemeenschappelijke ondergrond, wordt bevestigd in de rechtspraak van vele landen (o.m. van de VS en het VK), in verschillende nationale wetgevingen en in een ruime juridische literatuur. Het zeerecht kent als rechtstak een lange traditie, met wortels in de Klassieke Oudheid en de West-Europese middeleeuwen. Doorheen de eeuwen vertoonden de basisregels ervan een opvallende internationale harmonie. Sinds 1897 wordt de uniformiteit van het zeerecht bevorderd door de koepelorganisatie Comité Maritime International, die tal van maritieme eenmakingsverdragen voorbereidde. De jongste decennia worden maritieme verdragen veelal geformaliseerd binnen instellingen van de Verenigde Naties, waaronder de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) in Londen. Met zijn juridische expertise treedt het CMI op als raadgevend lid van de IMO.
De Draft CMI Lex Maritima is opgesteld op initiatief van Eric Van Hooydonk, professor aan de Universiteit Gent en advocaat in Antwerpen. In 2014 argumenteerde hij in het Journal of International Maritime Law dat, hoewel het bestaan van een gemeenschappelijke Lex Maritima wereldwijd wordt aanvaard, de beginselen waarover het gaat nog nooit precies zijn geïdentificeerd en ook nooit zijn geformuleerd in een set regels. Op voorstel van Eric is het CMI in 2014 een project voor de redactie van de Lex Maritima gestart. Eric zorgde voor het onderzoek van de nationale rechtsstelsels om er de grote, wereldwijd aanvaarde gemeenschappelijke beginselen uit te distilleren, en verzorgde de redactie van de tekst. Hij zit ook een International Working Group van het CMI voor, met professor Jesús Casas uit Madrid als rapporteur[1]. De Werkgroep heeft aan de tekst tal van vruchtbare besprekingen gewijd. Na tien jaar voorbereiding is het ontwerpdocument dus in Göteborg voorgesteld. Het is beschikbaar op https://comitemaritime.org/work/lex-maritima/
De Draft CMI Lex Maritima omvat 25 principes over fundamentele kwesties zoals de interpretatie en de bronnen van het zeerecht, het statuut, de eigendom en het beheer van schepen, de verantwoordelijkheden en aansprakelijkheden van de eigenaars en beheerders van schepen, de gezagvoerder, de loods, de aansprakelijkheidsbeperking, maritieme contracten, bevrachtingsovereenkomsten en vervoerovereenkomsten, aanvaring, berging, averij-grosse, wrakkenruiming, voorrechten en hypotheken op schepen, beslag op en aanhouding van schepen, en verjaringstermijnen.
De Draft CMI Lex Maritima is zonet voor advies voorgelegd aan de bij het CMI aangesloten nationale verenigingen van zeerechtbeoefenaars. De finale versie zal later ter goedkeuring worden voorgelegd aan de Assembly van het CMI.
Eric Van Hooydonk, voorzitter van de Internationale Werkgroep: “Ik ben bijzonder tevreden dat de Draft CMI Lex Maritima na de lange en zware voorbereiding publiek is gemaakt. Het was een fascinerend werk om in de eindeloze veelheid aan internationale en nationale rechtsregels de diepste, universele kern te detecteren. Ik ben de leden van de CMI International Working Group dankbaar voor de aangename en vruchtbare samenwerking. Ik dank ook de vele vrienden en collega’s van het CMI en haar nationale zeerechtverenigingen die ons tien jaar hebben aangemoedigd en kijk uit naar de opmerkingen over het ontwerpdocument.”
Ann Fenech, President van het Comité Maritime International: “Ik ben Eric, Jesús en het hele team van de Internationale Working Group bijzonder erkentelijk voor hun harde werk. De Draft CMI Lex Maritima is een uitermate origineel werkstuk en een belangrijke mijlpaal. Nooit eerder is geprobeerd de gemeenschappelijke basis van het wereldwijde zeerecht samen te vatten in een set grote principes. Met dit mooie project bevestigt het CMI zijn rol als de leidende, representatieve organisatie van de maritiem-juridische wereld.”
Het Comité Maritime International (CMI) is de wereldwijde koepelvereniging van nationale verenigingen van maritieme juristen. In 1897 opgericht in Antwerpen, en nog steeds daar gevestigd, is het een van de oudste internationale maritieme organisaties. Het CMI heeft o.m. consultatieve status bij de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) in Londen. W https://comitemaritime.org/
[1] De volledige samenstelling van de IWG is als volgt:
Eric Van Hooydonk (België), voorzitter;
Jesús Casas Robla (Spanje), rapporteur;
Eduardo Adragna (Argentinië);
Aybek Ahmedov (Rusland);
Kerim Atamer (Turkije);
Werner Braun Rizk (Brazilië);
Olivier Cachard (Frankrijk);
Javier Franco (Colombia);
Tomotaka Fujita (Japan);
Andrea La Mattina (Italië);
Luiz Roberto Leven Siano (Brazilië);
Filippo Lorenzon (VK/Italië);
Andreas Maurer (Duitsland);
Bernardo Melo Graf (Mexico);
Mišo Mudrić (Kroatië);
Gustavo Omana Parés (Venezuela);
Massimiliano Rimaboschi (Italië);
Frank Smeele (Nederland);
Michael Sturley (VSA);
Lijun Zhao (China);
Alexander von Ziegler (Zwitserland).