- Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust.
Het jaar in cijfers van het agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust (MDK)
Samen veilig vooruit was ook in 2023 het motto van MDK. Samen met onze partners gingen we vele nieuwe uitdagingen aan. We deden dat veilig en we denken volop vooruit aan de toekomst. Met sommige van onze projecten lijkt die toekomst trouwens al wat begonnen. Uit de brede waaier van activiteiten binnen MDK het voorbije jaar pikken we er graag een paar uit.
Kustbescherming
Elk jaar zetten we verdere stappen om onze kust en het belangrijke gebied erachter nog beter te beschermen tegen stormen, vloedgolven en de verwachte stijging van de zeespiegel. We doen dat met zachte en harde maatregelen. Het afgelopen jaar is op verschillende plaatsen 23.700 m² helmgras aangeplant, een gewas dat opwaaiend zand tegenhoudt en opvangt zodat spontaan duinen kunnen ontstaan. Duinen vormen een efficiënte en duurzame natuurlijke dijk tegen watergeweld. Om dit fenomeen nog beter te onderzoeken, zijn ter hoogte van Raversijde nu ook de experimenten met zogenaamde ‘duin voor dijk’ officieel gestart. Samen met de onderzoeksdijk verderop vormt deze proefopstelling op het strand het Living Lab Raversijde.
In het voorjaar van 2023 was er een grote suppletie op het strand van Knokke. Van zandbanken midden op zee is zo’n 500.000 m³ zand aangebracht. In Wenduine en De Haan zijn respectievelijk de strandhoofden en de strandtoegang afgewerkt. Met de bouw van de omloopriolen gingen de werken aan de stormvloedkering in Nieuwpoort in een volgende fase en in Zeebrugge volgde de eerste spadesteek voor de versterking en verfraaiing van de jachthaven. Het betonnen westerstaketsel in Blankenberge werd afgebroken om zo in 2026 plaats te kunnen maken voor de gloednieuwe westelijke strekdam.
Veiligheid op zee
In september is de hoofdzetel van afdeling Scheepvaartbegeleiding op het Maritiem Plein in Oostende -waar ook het Maritiem Reddings- en Coördinatiecentrum (MRCC) is gevestigd- plechtig ingehuldigd. Na jaren van renovatie is het uiterst duurzame gebouw klaar voor de toekomst, met vernieuwde kantoren, ontmoetingsruimtes en veel duurzamer gebruik van daglicht, zonnewarmte en luchtverversing.
In 2023 kreeg het MRCC 343 oproepen voor hulpacties op zee. Het zwaartepunt lag in de maanden juli en augustus. De zogenaamde ‘afsprakenregeling reddingen Belgische kust’ is 58 keer geactiveerd. Dat is de procedure waarbij alle hulpdiensten aan land en op zee samenwerken voor de hulp aan mensen die in nood zijn of vermist worden vlakbij de waterlijn. Gelukkig bleven grote incidenten in de beroeps- en pleziervaart uit. Zo’n 90 keer moest het MRCC ingrijpen bij problemen met de voorstuwing of besturing van vaartuigen.
Efficiënt van en naar onze havens
De vaarroutes van en naar de havens in Vlaanderen kennen geen geheimen voor onze loodsen. In 2023 deden meer dan 55.800 schepen en hun kapiteins beroep op onze diensten en nautische kennis om de havens veilig te bereiken of te verlaten. Maar liefst 22.089 beloodsingen gebeurden op volle zee, 7.480 van en naar de kusthavens, 21.575 reizen gingen langs de Westerschelde van en naar de haven van Port of Antwerp-Bruges en 4.658 langs het kanaal Gent-Terneuzen. In 2023 voerden we enkele opmerkelijke beloodsingen uit, zoals het transport van hoge hijskranen aan boord van de Zhen Hua 35 en de aankomst van de MSC Loreto, het grootste containerschip ter wereld. Met de doortocht van de MSC Tessa vestigden we ook een record qua diepgang. In dit testproject kon voor het eerst een containerreus die 16 meter diep in het water lag veilig de haven van Antwerpen bereiken.
Dat oceaanreuzen onze havens vlot kunnen bereiken is ook te danken aan het werk van onze dienst Vlaamse Hydrografie die voortdurend de zeebodem voor onze kust, en de rivierbeddingen in kaart brengt. Vorig jaar deed Vlaamse hydrografie 506 peilingen op zee, en 417 op de Schelde. Dat werk leverde 856 nieuwe elektronische kaarten op voor de scheepvaart.
Sneller over het water
MDK is de voorbije jaren dé motor geworden van personenvervoer over water. De meeste van deze initiatieven zijn ondertussen bij ons agentschap ondergebracht. In 2023 namen we zo het beheer over van de veerdiensten van Baasrode-Moerzeke, Rupelmonde-Wintam, Schelle-Wintam, Appels-Berlare, Driegoten-Weert, Hamme-Tielrode en Sint-Amands-Mariekerke-Moerzeke.
Samen zetten onze veren in Nieuwpoort, Oostende, Antwerpen, Gent, Bazel en Kruibeke het voorbije jaar zo’n 3.642.040 passagiers over. Op de Schelde en in de Antwerpse haven bracht DeWaterbus 751.351 mensen naar verschillende bestemmingen. Bijna 1 op de 3 passagiers had ook een fiets bij om de reis verder te zetten. DeWaterbus is een heel welkome en duurzame aanvulling geworden op de andere vormen van openbaar vervoer langs de Schelde in de Antwerpse regio.
Daar stopte het niet. We doopten het tweede volledig elektrische veer OP STROOM en we verwelkomden de derde elektrische veerboot VAAR-WEL RAVEEL. Deze innovatieve vaartuigen zijn een grote meerwaarde voor de personenmobiliteit via het water. Stille en duurzame werkpaarden dicht bij de stadskernen of in gebieden met heel wat natuur. De VAAR-WEL RAVEEL won trouwens ook de publieksprijs in de categorie ‘Climate Responsability’ bij de Publica Awards. Deze prijs wordt uitgereikt aan de beste en meest inspirerende overheidsprojecten en betekent voor MDK een mooie bevestiging van onze inspanningen voor het klimaat. Tegen 2030 willen we de uitstoot van CO2 van onze schepen met 40% reduceren.
Een paar van de meest markante realisaties van MDK en onze partners in de maritieme keten bundelden we in onderstaande video.
foto’s © Georges Janssens