Living lab Raversijde, het levend laboratorium dat onderzoekt hoe onze kust beter te beschermen tegen stormvloeden uit zee, bestaat één jaar. Onderzoekers hebben het afgelopen jaar verschillende metingen uitgevoerd aan de onderzoeksdijk en de duin voor dijk van het living lab. “De verzamelde informatie levert belangrijke informatie op voor het onderzoek van het effect van stormen op harde en zachte zeewering”.
Het living lab is een initiatief van afdeling Kust van het agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust (MDK), het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) en het Waterbouwkundig Laboratorium (Departement Mobiliteit en Openbare Werken). Wat is de impact van zware stormen op onze kust? Hoe krachtig slaan golven in op zeedijken? In welke mate transformeert de wind de duinen? Dat wordt sinds vorig jaar onderzocht met een onderzoeksdijk en een duin voor dijk.
Onderzoeksdijk
De onderzoeksdijk is een betonnen constructie van twintig bij twintig meter op het strand van Raversijde. Hij is bewust geplaatst tussen de laagwater- en hoogwaterlijn, om ook onder relatief normale omstandigheden het effect van stormgolven op een zeedijk te kunnen meten. De meetopstelling is aangevuld met drie meetpalen op het strand en twee golfboeien in zee om de lokale golfcondities gedetailleerd op te meten. Verschillende partijen, waaronder UGent en KU Leuven, doen hier samen met de Vlaamse overheid onderzoek naar de golfkracht en -overslag op de dijk. Het uiteindelijke doel is meer inzicht te verkrijgen in de impact van stormen op infrastructuren om zo de kustbescherming nog efficiënter te maken.
Marc Willems, projectingenieur Waterbouwkundig Laboratorium: “In de voorbije twee winters leverden acht winterstormen de ideale condities om goede metingen te kunnen uitvoeren. Het is altijd een hele uitdaging om in dit ‘levend laboratorium’ bij dergelijke grote golven de golfkrachten en golfoverslag accuraat te meten”.
Duin voor dijk
We beschermen vandaag onze kust, hard waar het moet (met dijken, stormmuren, keringen,…), en zacht waar het kan (met zand, duinen, begroeiing,…). De ‘duin voor dijk’ in Raversijde is een voorbeeld van een zachte maatregel. Duinen vormen een belangrijke, natuurlijke zeewering tegen zware stormvloeden vanuit zee. In de ‘duin voor dijk’ opstelling zijn naast de kustbaan en de dijk, over een lengte van 750 meter verschillende zones met rijshouthagen en helmgras ingeplant, telkens met een andere opstelling.
Peter Van Besien, directeur Infrastructuur afdeling Kust: “Een duin zeewaarts van de zeedijk zorgt voor een grotere zandbuffer en biedt dus meer bescherming tegen stormvloeden. Tegelijkertijd draagt de duinvegetatie bij aan het ecologische aspect en houdt helmgras het zand beter vast, waardoor er minder zandoverlast is op de weg en op de tramsporen“.
Aan de hand van hypergevoelige meetapparatuur gaan onderzoekers er na in welke mate de duinenstrook zand opvangt en wat de ideale aanlegmethode voor zo’n duin is. De intensieve monitoring van het strand met behulp van drones heeft aangetoond dat bijna drie jaar na de aanleg er een geleidelijke aangroei is opgetreden van de duin met zand afkomstig van het strand. Dit is positief voor het veiligheidsniveau tegen stormen. Bovendien is 98 procent van het gesuppleerde zand nog steeds aanwezig in het studiegebied. Weinig erosie is positief voor de levensduur van deze zachte zeewering.
Tina Mertens, onderdirecteur VLIZ: “Deze unieke testlocatie laat toe om ecologen en ingenieurs samen oplossingen te bedenken voor onze toekomstige kustbescherming. Door het uitwisselen van data en expertise worden nieuwe inzichten bekomen over hoe ons natuurlijk ecosysteem interageert met menselijke ingrepen, zoals dijken en zandsuppleties”.
Toekomst
Living lab Raversijde is een onderzoeksproject dat loopt tot 2030. De komende jaren zullen resultaten van meerdere nationale en internationale projecten, waaronder IG-WAVES, MANABAS COAST en DUNEFRONT, nieuwe inzichten opleveren over het duurzaam in stand houden en versterken van de zeewering in de Vlaamse badplaatsen.
Agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust
Het agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust is verantwoordelijk voor het kustgebied en de toegang tot de havens in Vlaanderen,
- het garanderen van de structurele en functionele veiligheid van het maritiem gebied en de optimale werking van de nautische keten
- het bijdragen tot de economische ontwikkeling van het kustgebied en de havens in Vlaanderen
- het organiseren van de watergebonden mobiliteit van personen in Vlaanderen.
foto’s © MDK